Trước đây, các bộ cảm biến nhạy cảm
nhất thế giới chỉ có thể phát hiện vật thể có khối lượng nhỏ nhất là
100 yoctograms, tương đương 1/10 zeptogram (yoctogram là đơn vị đo lường
khối lượng nhỏ nhất. 1 yoctogram = 10-24 gram).
Mới đây, nhà nghiên cứu Adrian Bachtold và các cộng sự tại Viện Công
nghệ nano Catalan, Tây Ban Nha đã tạo ra thiết bị ống nano ngắn với các
bộ phân giải tốt nhất, hoạt động trong môi trường nhiệt độ thấp. Thiết
bị này đã đo được được khối lượng một hạt proton nặng 1,7 yoctogram. Đây
là trường hợp duy nhất từ trước đến nay.
Mặc dù thí nghiệm này được thực hiện trong môi trường chân không để
giảm thiểu sự can thiệp của các nguyên tử khác. Song các nhà nghiên cứu
hy vọng sẽ sản xuất được các bộ cảm biến nano kiểu này với giá thành
thấp.
Đồng thời, các nhà nghiên cứu cũng hy vọng có thể áp dụng bộ cảm biến
nhạy cảm nhất thế giới trên để phân biệt các yếu tố khác nhau trong các
mẫu hóa chất ở đơn vị chỉ vài proton. Và dùng nó vào chẩn đoán các điều
kiện về sức khỏe trong y học bằng cách xác định dấu hiệu của bệnh trong
các phân tử ở cấp độ proton.