Chiều 5/3, tại cuộc họp với UBND TP HCM, Sở Giao thông Vận tải trình đề án thu phí ôtô vào trung tâm thành phố do Công ty CP Công nghệ Tiên Phong (ITD) nghiên cứu đề xuất. Theo đề án, thành phố sẽ xây dựng 36 cổng thu phí tự động quanh khu vực hạn chế trên các tuyến đường bao quanh quận 1, 3 và vùng giáp ranh quận 5, 10.

Các tuyến đường này bao gồm đường Hoàng Sa dọc kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, Rạch Bùng Binh, Nguyễn Phúc Nguyên, đường 3/2, Lê Hồng Phong, Lý Thái Tổ, Nguyễn Văn Cừ, Võ Văn Kiệt đến đường Tôn Đức Thắng và Nguyễn Hữu Cảnh.

Tại mỗi cổng, thiết bị tính phí và camera chuyên dụng sẽ được lắp đặt để nhận dạng các loại xe. Đề án làm theo hình thức BTO (xây dựng - chuyển giao - vận hành) với tổng mức đầu tư ban đầu gần 1.300 tỷ đồng, thời gian để chủ đầu tư thu hồi vốn là 10 năm.

Mức phí được đưa ra theo hai khung giờ. Giờ thấp điểm là 30.000 đồng (ôtô con, taxi) và 50.000 đồng (xe khách, xe tải). Trong giờ cao điểm, mức phí này tăng lên tương ứng là 40.000 và 70.000 đồng. Thời gian thu phí là 6h-20h hàng ngày (trừ ngày lễ, thứ 7 và chủ nhật). Riêng xe buýt và xe công cộng không bị thu phí.

Khu vực thu phí (bên trong vùng màu đỏ) được ITD đề xuất.

Ông Lâm Thiếu Quân, Tổng giám đốc ITD cho biết, đề án này dựa trên kinh nghiệm của thế giới về đầu tư hệ thống thu phí, điển hình là Singapore, London (Anh), Stockholm (Thụy Điển). Theo tính toán, khi áp dụng đề án, lượng ôtô con sẽ giảm 56% - 64%, còn xe gắn máy tăng lên 13%.

Nhiều sở ngành đã đưa ra ý kiến khác nhau về tính khả thi của đề án. Đại diện Sở Tài chính cho rằng, đề án không có hiệu quả kinh tế xã hội và làm giá cả hàng hóa tăng cao. "Chúng ta thu phí cả taxi có nghĩa là thu phí cả với xe thuộc vận tải hành khách công cộng và tất cả các xe chở vật tư cho các cửa hàng, trung tâm thương mại trong thành phố... dẫn đến giá cả hàng hóa sẽ tăng cao. Giá cả tăng ai gánh? Xin thưa, người dân gánh hết. Đó là chưa kể, lập tức lạm phát sẽ tăng cao", vị đại diện lập luận.

Đồng quan điểm, ông Trương Lâm Danh, Phó ban Pháp chế HĐND thành phố khẳng định, nếu triển khai đề án thành phố sẽ phải xây dựng thêm các bãi giữ xe ngoài trung tâm bởi vì nhiều người đi ôtô sẽ không đi vào nội đô thành phố.

Còn ông Nguyễn Thành Tài, cố vấn giao thông cho UBND TP HCM khẳng định, nếu so sánh thành phố với các nước trên thế giới thì chưa có mẫu số chung. Các thành phố thu phí ôtô vào nội đô chủ yếu có dân số trung bình nhưng lại có hệ thống giao thông công cộng phát triển vượt trội; hệ thống thương mại, kinh tế hoàn chỉnh; hệ thống trường học nằm ngoài trung tâm... không giống như TP HCM.

Nguyên Phó chủ tịch UBND thành phố cho rằng, khu trung tâm thành phố chỉ mới ùn ứ chứ chưa đến mức kẹt xe. "Cứ nghiên cứu, nghiên cứu... không khéo lại dẫn đến ùn tắc. Nhu cầu lớn nhất bây giờ là bãi đậu xe và cần phải nhanh chóng làm các dự án bãi xe ngầm tại trung tâm thành phố", ông Tài nhấn mạnh.

Ngoài ra, ông cố vấn cũng lưu ý về các dự án đầu tư chiến lược của thành phố như di dời chợ đầu mối, trường học, cảng biển... "Nếu kế hoạch này được thực thi từng bước cũng đã có tác dụng giảm dần nạn ùn tắc giao thông", ông Tài nói.

Ôtô vào trung tâm thành phố ngày một tăng nhanh là nguyên nhân gây kẹt xe. Ảnh: CTV.

Đại diện Viện Kinh tế cũng nêu quan điểm: "Theo tính toán của chủ đề án, nếu áp dụng thu phí thì xe gắn máy sẽ tăng 13% và ôtô giảm gần 70%. Như vậy xe gắn máy sẽ tràn ngập trung tâm thành phố, liệu có ổn?"

Trước những ý kiến băn khoăn, Phó chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Hữu Tín đề nghị Sở Giao thông và chủ đề án tiếp thu, nghiên cứu các ý kiến, sau đó Ủy ban Mặt trận Tổ quốc thành phố sẽ lấy ý kiến dư luận về tính khả thi của đề án. "Những gì chưa có trong đề án mà dư luận xã hội đóng góp thì phải tiếp thu để hoàn chỉnh. Phải lấy ý kiến phản biện từ các nhà khoa học, thậm chí các chuyên gia nước ngoài...", ông Tín nói.

Đánh giá cao phản biện của các chuyên gia, Phó chủ tịch thành phố cho rằng, đề án Sở Giao thông trình chưa thực hiện bước thăm dò xã hội. "Cần phải thăm dò dư luận, lấy ý kiến của người dân để đề án được hoàn chỉnh, mang tính khả thi hơn; phải chứng minh nó phù hợp với thực tiễn của thành phố. Chúng ta phải lấy vấn đề ùn tắc giao thông, tức là lấy hiệu quả kinh tế xã hội đặt lên hàng đầu chứ không phải câu chuyện ai đầu tư", ông Tín khẳng định.