Tàu Phobos Grunt và tên lửa đẩy Zenit 2 trên bệ phóng tại sân bay vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan vào tối 8/11. Ảnh: adelaidenow.com.au.

Phobos Grunt được phóng lên từ sân bay vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan vào tối 8/11. Theo kế hoạch, khi bay lên quỹ đạo tàu sẽ tách khỏi tên lửa đẩy và 11 phút sau hai động cơ của tàu sẽ khởi động để nó bay tới sao Hỏa. Nhưng cả hai động cơ đều không hoạt động. Vì thế Phobos Grunt mắc kẹt trên quỹ đạo cùng 12 tấn nhiên liệu (tổng khối lượng của tàu là 13,2 tấn).

Độ cao của Phobos Grunt dao động từ khoảng 200 tới 340 km và đang giảm dần. Các kỹ sư Nga chỉ có ba ngày để kích hoạt động cơ trước khi tàu sử dụng hết điện trong các pin.

AP dẫn lời Cơ quan Vũ trụ liên bang Nga (Roskomos) dự đoán Phobos Grunt có thể bay quanh trái đất trong khoảng hai tuần rồi rơi xuống. Các nhà khoa học của Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đồng ý với dự đoán đó.

“Dữ liệu từ Mạng lưới Giám sát Không gian Mỹ cho thấy phi thuyền Nga sẽ trôi nổi phía trên địa cầu khoảng hai tuần trước khi rơi trở lại”, Nicholas Johnson, người đứng đầu bộ phận theo dõi rác vũ trụ của NASA, phát biểu.

Ông Vladimir Popovkin, giám đốc Roskomos, nhận định có thể hệ thống định hướng của tàu đã hỏng. Nỗ lực của Roskomos bị cản trở bởi sự hạn chế trong mạng lưới viễn thông giữa vũ trụ với mặt đất. Ngay sau khi tàu tách khỏi tên lửa, các chuyên gia kiểm soát chuyến bay đã phải nhờ những nhà thiên văn nghiệp dư ở Nam Phi quan sát bầu trời để xem các động cơ đã khởi động chưa.

James Oberg, một nhà tư vấn không gian từng làm việc tại NASA, tin rằng các kỹ sư Nga sẽ cứu được Phobos Grunt. “Không có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy các vụ nổ xảy ra trong tàu. Nó đang ở trong trạng thái tốt”, Oberg bình luận.

Roskomos xác định một lỗi phần mềm khiến máy tính trên tàu không gửi lệnh khởi động tới động cơ. Đó là một sự cố nghiêm trọng, nhưng đã được dự trù trước và người ta có thể khắc phục nó.

Dữ liệu của Roskomos cho thấy Phobos Grunt có khối lượng 13,2 tấn – trong đó khối lượng nhiên liệu là 12 tấn.