“Có trường đủ giảng viên để tự ra đề được nhưng cũng có trường không đủ giảng viên nên bảo tự ra đề là thua. Tuyển sinh riêng mà chưa đầy đủ các điều kiện thì dễ sinh tiêu cực” - PGS Nguyễn Hồng Anh, Hiệu trưởng Trường ĐH Quy Nhơn, nêu một trong những lý do khiến trường này vẫn tuyển sinh theo “3 chung” trong năm 2014.

“Né” thi riêng vì ngại ra đề

Tại hội nghị tổng kết công tác tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2013 và phương hướng nhiệm vụ năm 2014 vừa tổ chức tại Hà Nội, đại diện nhiều trường cho rằng rất khó kiểm tra chất lượng trong các khâu tuyển sinh nếu tổ chức thi riêng. PGS Nguyễn Hồng Anh khẳng định do khó khăn trong việc ra đề nên đến năm 2017, khi các trường tự chủ tuyển sinh sau lộ trình 3 năm, Trường ĐH Quy Nhơn mới có phương án tuyển sinh riêng.

Thí sinh dự thi vào Trường ĐH Sư phạm TP HCM trong kỳ thi ĐH, CĐ năm 2013 Ảnh: Tấn Thạnh

Đồng quan điểm, ông Lê Công Cơ, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Duy Tân, cho rằng thực hiện ngay tuyển sinh riêng sẽ khiến cả nhà trường và thí sinh gặp bất lợi. “Điều kiện cần tối thiểu là phải có chuẩn quốc gia về kỳ thi tốt nghiệp THPT, đó là kỳ thi được tính như căn cứ để xét tuyển. Bộ GD-ĐT cần phải thay đổi kỳ thi này để đạt chất lượng, từ đó có thể thực hiện xét tuyển” - ông nói.

Theo ông Cơ, việc ra đề thi rất khó đối với một số trường, trong đó có cả Trường ĐH Duy Tân. “Bộ nên có một ngân hàng đề để tạo mặt bằng chất lượng chung, thí sinh không trúng tuyển ở trường này thì có thể xét tuyển vào trường khác, vừa tiết kiệm cho ngân sách vừa tạo thêm nhiều cơ hội trúng tuyển cho thí sinh” - ông đề xuất.

TS Lưu Thanh Tâm, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ TP HCM, nhấn mạnh đề thi chính là khâu khiến các trường lo nhất. “Không phải trường nào cũng đủ giảng viên hiểu rõ nội dung ở phổ thông để ra đề thi” - ông bày tỏ lo lắng trước việc các trường phải có đủ đội ngũ cán bộ ra đề mới được tuyển sinh riêng.

GS Ngô Thế Chi, Giám đốc Học viện Tài chính, khẳng định vẫn ủng hộ phương án thi “3 chung” bởi hình thức này tạo sự công bằng cho thí sinh. Lãnh đạo các trường ĐH: Sư phạm, Luật TP HCM, Giao thông Vận tải Hà Nội, Học viện Ngân hàng… đều cho biết năm tới sẽ tiếp tục tổ chức thi theo hình thức “3 chung”.

Chỉ khối năng khiếu mặn mà

Trong khi đại đa số các trường cho hay vẫn thi “3 chung” vào năm sau thì khối năng khiếu lại tỏ ra mặn mà với việc thi riêng. Bà Lê Thị Thu Xuyền - Phó Vụ trưởng Vụ Đào tạo, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch - cho biết việc 10 trường khối năng khiếu (9 trực thuộc bộ này và 1 trực thuộc Bộ GD-ĐT) tuyển sinh riêng trong năm 2013 đã tạo nguồn tuyển rộng rãi và nâng cao chất lượng tuyển chọn đầu vào có tính chất đặc thù.

Thực tế, trong một trường cùng lúc có thể chọn 2 phương thức tuyển sinh. Các ngành đào tạo năng khiếu tuyển sinh theo phương thức thi năng khiếu kết hợp với xét tuyển môn văn hóa; các ngành đào tạo văn hóa thực hiện phương thức tuyển sinh theo kỳ thi “3 chung”.

Theo bà Xuyền, việc tổ chức tuyển sinh riêng giúp các trường chủ động về thời gian thi tuyển và xét tuyển môn ngữ văn nên số lượng thí sinh dự thi vào các trường này tăng cao so với  năm trước. Trong lĩnh vực mỹ thuật, Trường ĐH Mỹ thuật Việt Nam tăng 75%, Trường ĐH Mỹ thuật TP HCM tăng 67%..., điểm trúng tuyển của một số ngành cũng được nâng lên so với năm trước.

Bà Xuyền đề nghị ngoài 10 trường của năm trước, năm 2014, Bộ GD-ĐT cho phép thêm một số trường văn hóa nghệ thuật thuộc các tỉnh, thành phố tổ chức tuyển sinh riêng trên cơ sở tự nguyện, xây dựng đề án khả thi để được phê duyệt.

Khi được tự chủ lại than khó

Trước tình trạng các trường “né” tuyển sinh riêng, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận cho rằng ngay trong chính người đứng đầu các trường ĐH cũng đang có một cái phanh vô hình bởi khi chưa giao quyền tự chủ thì ra sức đòi quyền lợi, khi được phép tự chủ lại nêu khó khăn. “Chính những người đứng đầu phải đổi mới tư duy, nhận thức, từ đó mới tạo được sự đồng thuận trong dư luận” - ông Luận nói.

Người đứng đầu ngành giáo dục cũng cho rằng việc phải tự ra đề thi sẽ khiến các trường gặp khó khăn nhưng không thể vì khó mà chùn bước.