Động đất ở Quảng Nam gây sụt lún trên tuyến đường từ Bắc Trà My đi Nam Trà My. Ảnh: Trí Tín.

Kết quả nghiên cứu của đề tài “Đánh giá hiện trạng, phân vùng cảnh báo chi tiết nguy cơ, đề xuất các giải pháp phòng tránh tai biến nứt đất, trượt lở đất làm cơ sở khoa học cho quy hoạch phát triển bền vững kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Nam” do TS Phạm Văn Hùng làm chủ nhiệm, cho thấy khu vực xây dựng nhà máy thủy điện Sông Tranh 2 nằm trong vùng hoạt động kiến tạo mạnh và gây ra hiện tượng trượt lở đất với cấp nguy hiểm rất cao (cấp 5).

GS.TS Cao Đình Triều, chuyên gia Viện vật lý địa cầu khẳng định, nhà máy thủy điện Sông Tranh 2 được xây dựng trong khu vực xung yếu của vỏ trái đất. Nếu động đất gia tăng và cấp độ mạnh sẽ gây ra nguy hiểm cho không chỉ nhà máy mà còn ảnh hưởng tới đời sống của dân cư. "Tình hình gia tăng động đất trong thời gian qua tại khu vực này là nguy hiểm và cần được nghiên cứu một cách nghiêm túc", ông Triều nhận định.

Từ đầu năm nay, người dân huyện Bắc Trà My, vùng hạ lưu thủy điện Sông Tranh 2, bắt đầu nghe thấy những tiếng nổ trong lòng đất. Tần xuất xuất hiện tiếng nổ ngày càng nhiều, to, dư chấn rộng. Vụ nổ to nhất xảy ra đêm 27/11 làm rung lắc một vùng trong bán kính 30 km kể từ nhà máy thủy điện Sông Tranh 2. Dư chấn ảnh hưởng cả đến xã Trà Phong (Tây Trà, Quảng Ngãi).

Các nhà địa chấn xác định tiếng nổ do động đất hồ chứa (động đất kích thích) bởi ảnh hưởng của việc tích nước và biến động mực nước hồ.

Thủy điện Sông Tranh 2 có công suất nhỏ hơn thủy điện Hòa Bình, nhưng dung tích hồ chứa hơn 730 triệu m3 nước, nằm ở cao trình hơn 100 m so với vùng hạ lưu. Do đó các chuyên gia lo ngại đập thủy điện vỡ sẽ gây thảm họa cho vùng hạ lưu. Dự báo sau khi công trình hồ thủy điện sông Tranh 2 ngăn đập, tích nước có thể gây ra động đất cực đại khoảng 5,5 độ richter.

Việc ngăn đập, tích nước lòng hồ thủy điện sông Tranh 2 là nguyên nhân chính gây ra động đất kích thích ở Quảng Nam. Ảnh: Trí Tín.

Dù nằm xa thủy điện Sông Tranh 2, song lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi đã chỉ đạo Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp các cơ quan chức năng kiểm tra hiện tượng đất rung chuyển ở xã Trà Phong. Chính quyền huyện Tây Trà được lệnh theo dõi sát diễn biến, lập kế hoạch di dời dân ra khỏi vùng nguy hiểm khi có động đất mạnh. Tỉnh Quảng Ngãi có khoảng 3.000 người bị ảnh hưởng bởi động đất ở Quảng Nam.

Theo tiến sĩ Cao Đình Triều, đới đứt gãy trong lòng địa chất từ huyện Bắc Trà My của Quảng Nam sang Trà Bồng, Tây Trà (Quảng Ngãi). Đứt gãy này đang hoạt động mạnh nên chắc chắn ảnh hưởng đến địa bàn Quảng Ngãi.