Thủ tướng biểu dương những thành tựu to lớn mà ngành khoa học công nghệ đạt được và khẳng định khoa học chính là khâu đột phá cho sự phát triển kinh tế xã hội, trong đó Thủ tướng nhất mạnh vai trò đặc biệt của khoa học trong lĩnh vực nông nghiệp.

Thủ tướng cho biết, xuất phát chỉ từ 6.000 ha mặt nước nuôi cá da trơn, đến nay Việt Nam đã trở thành quốc gia số 1 trên thế giới về xuất khẩu loại cá này là nhờ khoa học. Cụ thể, khoa học công nghệ giúp tạo ra giống cá mẹ đẻ nuôi công nghiệp, sau đó là quy trình chăn nuôi theo hướng công nghiệp hiện đại, năng suất cao.

Trong năm qua, Việt Nam ngày càng chứng tỏ là nước có thế mạnh về nông nghiệp, khi xuất khẩu cà phê đứng thứ hai thế giới, hạt điều, hạt tiêu thứ nhất, thủy sản thứ tư thế giới, sức cạnh tranh tăng mạnh. "Trong đó đóng góp của khoa học công nghệ trong phát triển nông nghiệp khoảng 30%", Thủ tướng nói.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Ảnh: Nhật Minh.

Tuy nhiên, theo Thủ tướng, còn nhiều tồn tại trong thể chế để tạo môi trường điều kiện thuận lợi cho khoa học công nghệ phát triển.

"Đến nay tôi chưa nghe nói thể chế cho doanh nghiệp đổi mới, thể chế cho doanh nghiệp khoa học công nghệ ra đời hoạt động tốt hơn, chưa nói tới việc các sản phẩm trọng điểm quốc gia có cơ chế đặc thù", Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói.

Thủ tướng tập trung yêu cầu Bộ Khoa học rà soát lại và có cơ chế trong lựa chọn chương trình trọng điểm.

"Chúng ta có thể chỉ tìm ra 5 đến 7 sản phẩm trọng điểm, nhưng nên dồn tiền, dồn sức, dồn cơ chế cho tạo ra sản phẩm có thể cạnh tranh được", Thủ tướng nói.

Ông dẫn chứng, Việt Nam đã có thể làm chủ công nghệ chế tạo và đóng mới loại giàn khoan tự nâng 90 m nước, hay lần đầu tiên Việt Nam chế tạo thành công máy biến áp điện lực 3 pha với chất lượng tương đương châu Âu, đặc biệt chúng ta đã chế tạo ra loại chip điện tử, tiến tới thành lập nhà máy chip điện tử đầu tiên ở Việt Nam.

Ông nói: "Đừng đưa ra nhiều chương trình trọng điểm quá mà không làm được, nên chọn một vài chương trình trọng tâm để dồn tâm, dồn sức, dồn kinh phí, tạo ra sản phẩm vượt bậc có hàm lượng công nghệ cao".

"Tôi được biết, Bộ Khoa học sắp trình lên chính phủ 25 sản phẩm trọng điểm quốc gia, nhưng Bộ cần rà soát lại, có thể mỗi sản phẩm là một cơ chế riêng, để sản phẩm ra thị trường có sức cạnh tranh", Thủ tướng lưu ý và cho rằng, nếu đưa mục tiêu 25 sản phẩm mà không kèm theo cơ chế thì không làm được việc gì. Ông đề nghị Bộ Khoa học trình các sản phẩm quốc gia lên trong năm nay, trong đó nên đi sâu vào từng sản phẩm, có cơ chế đặc thù.

Tại hội nghị, Thủ tướng cũng chỉ ra vấn đề còn tồn tại như chất lượng đội ngũ cán bộ khoa học hiện nay còn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra; việc triển khai một số chương trình, dự án, đề án lớn về khoa học và công nghệ còn chậm; các phòng thí nghiệm được đầu tư kinh phí lớn song chưa được khai thác hết công suất.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu trong năm 2012, Bộ Khoa học và Công nghệ cần tiếp tục hoàn thiện thể chế nhằm tạo ra môi trường thuận lợi cho việc nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, để khoa học công nghệ thật sự là khâu đột phá, là giải pháp có tính quyết định trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

"Khoa học công nghệ phải làm thế nào để ai ai cũng hăng hái đổi mới khoa học công nghệ, làm sao để doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhà nước thấy rằng cần tự chủ trong khoa học mới có thể tồn tại", Thủ tướng nói và mong muốn có nhiều doanh nghiệp khoa học ra đời hơn nữa.

Đồng thời, Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Khoa học quan tâm đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu cơ bản; tập trung đẩy nhanh tiến độ, đầu tư cho các khu công nghệ cao, các phòng thí nghiệm trọng điểm; tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu đổi mới công nghệ.