Một nghiên cứu mới cho biết sóng âm thanh tần số thấp từ các hoạt động của con người có tác động xấu đến mực ống và các loài động vật thân mềm khác, chứ không chỉ cá voi và các động vật có vú, những loài đã bị ảnh hưởng rõ rệt từ trước đến nay.

Kết quả nghiên cứu cho thấy ô nhiễm âm thanh ở đại dương có tác động lớn hơn nhiều so với cách nghĩ trước đây của chúng ta, Michel Andre, người đứng đầu nghiên cứu, nhà khoa học về hệ sinh thái nước ở ĐH Kỹ thuật Catalonia ở Barcelona (Tây Ban Nha), cho biết.

“Ô nhiễm tiếng ồn ở đại dương có tác động rất lớn tới cá voi và cá heo (những loài sử dụng hệ thống định vị dưới nước bằng âm thanh để tìm đường đi hoặc săn mồi)…nhưng đây là nghiên cứu đầu tiên cho thấy những tác động nghiêm trọng đến các loài thân mềm, một nhóm thủy sinh không được biết tới về việc phụ thuộc vào âm thanh để sống”, Andre nói.

Xác mực ống khổng lồ tìm thấy năm 2003. (Nguồn: National Geographic).

Xung quanh thời điểm năm 2000, xác của nhiều con mực ống khổng lồ được tìm thấy ở ngoài khơi tỉnh Asturias của Tây Ban Nha. Xác của chúng xuất hiện ngay sau khi các tàu thuyền sử dụng súng khí để tạo ra các loạt xung âm thanh tần số thấp ở khu vực này với mục đích thăm dò dầu và gas.

Các nhà khoa học đã nghiên cứu xác của những con mực ống khổng lồ này và tìm thấy những chứng cớ cho thấy thân thể chúng bị tổn thương lớn: vỏ não bị nghiền nhão, cơ bị bầm tím, thương tích ở túi thăng bằng. Những túi thăng bằng này rất quan trọng với động vật thân mềm, nằm ở sau mắt mực ống khổng lồ, chúng giúp nó cân bằng và định vị.

Ngay tại thời điểm đó, nhà sinh vật học Angel Guerra đã nghi ngờ - nhưng không thể chứng minh – rằng âm thanh từ các tàu thăm dò đã gây hại cho các loài thân mềm và các loài thủy sinh khác.

“Với nghiên cứu này, chúng ta giờ đây đã có bằng chứng rằng sóng âm thanh tần số thấp có thể gây tổn thương động vật thân mềm", Guerra cho biết. Nghiên cứu sẽ được công bố trên số tới của tạp chí Frontiers in Ecology and the Environment.

Nhóm nghiên cứu kiểm tra tác động của sóng âm thanh tần số thấp lên 87 động vật thân mềm thuộc bốn loài: hai loài mực, một loài bạch tuộc và một loài mực nang. Trong thời gian 2 giờ, những con vật này phải chịu đựng âm thanh với cường độ từ 157 - 175 decibel và bước sóng từ 50 - 400 Hertz.

Cường độ và bước sóng này thường được thấy trong các tiếng động gây ra bởi các hoạt động trên biển của con người, như kiểm tra thiết bị định vị tàu ngầm của quân đội, các nỗ lực thăm dò dầu và gas tự nhiên. Kết quả cho thấy, các con vật trong thí nghiệm đều chết, hoặc ngay lập tức hoặc trong vòng 96 giờ sau.

Những con bị chết ngay cho thấy những tổn thương ở hệ thống túi thăng bằng. Đặc biệt, hệ thống giống hình tóc siêu nhỏ trong các tế bào túi khí – thứ uốn cong khi các động vật thân mềm di chuyển trong nước và giúp chúng giữ cân bằng – biến mất.

Những con sống được lâu hơn thì chịu những tổn thương khác, như những lỗ nhìn thấy được ở túi thăng bằng. “Đây là quá trình điển hình ở các loài thú có vú trên cạn và chim khi chịu tác động của âm thanh cường độ cao: những tổn thương thính giác theo sau bởi các tổn thương ngoại biên, gây ra các vết thương ngày càng tồi tệ hơn,” Andre giải thích.

Dù những con vật trong thí nghiệm này nhỏ hơn mực ống khổng lồ nhiều lần, chúng cho thấy những hiện tượng tương tự đã xảy ra với mực ống khổng lồ.