| Enrico Fermi là nhà bác học nguyên tử tài giỏi cả về lý thuyết lẫn thực nghiệm, có đầu óc sáng tạo xuất sắc và cá tính giản dị, tất cả tài và đức đã khiến cho ông được nhiều người yêu mến và kính phục.
Enrico Fermi sinh tại thành phố Rome, nước Ý, ngày 29 tháng 9 năm 1901, là con út trong một gia đình ba anh em, có cha là nhân viên của Bộ Hỏa Xa (the Ministry of Railroads). Ngay từ thuở nhỏ, Enrico cùng với người anh lớn hơn một tuổi tên là Giulio nổi tiếng là thần đồng. Hai anh em Fermi đã tự vẽ kiểu và chế tạo các động cơ điện cũng như các kiểu mẫu động cơ máy bay, khiến cho các chuyên viên cơ khí phải thán phục và không ngờ rằng những đồ án này lại được sáng tạo do các bàn tay của thiếu niên, nhất là những thiếu niên này lại sống vào đầu thế kỷ 20. Người ta đã không thể phân biệt sáng chế nào là của Giulio, hay của Enrico, vì cả hai anh em này cùng có tài và khéo léo như nhau, cùng ưa thích Khoa Học.
Nhưng, bỗng nhiên Giulio chết vào năm 15 tuổi, khiến cho Enrico cảm thấy quá cô đơn, buồn nản. Trước kia, Enrico chưa quan tâm nhiều đến sách vở, mà chỉ ưa thích các công việc thực hành, nay sống giữa sự buồn phiền, Enrico đã tìm quên bằng cách đọc sách. Cậu đã tự học Toán Học và Vật Lý với tầm hiểu biết cao hơn chương trình học của nhà trường. Sách vở thiếu thốn, gia cảnh thanh bần, Enrico đành tìm kiếm mua lại các sách cũ bày bán tại chợ trời mỗi ngày thứ tư và cậu đã tìm được phần lớn các sách học ưa thích và mong muốn.
Nhờ tài năng của mình, Enrico đã được một người bạn của cha chú ý tới. Ông kỹ sư này tên là A. Amidei, cũng ưa thích hai môn Vật Lý và Toán Học và đã nhận ra trí thức đặc biệt của Enrico, nên rất quý mến cậu nhỏ thông minh. Ông Amidei thường hướng dẫn Enrico học tập về Toán và Vật Lý trong các năm giữa tuổi 13 và 17. Để trêu trọc Enrico, ông đã ra cho cậu một bài toán khó mà chính ông cũng thể giải đáp, và ông ta đã phải kinh ngạc khi thấy Enrico cho biết kết quả đúng.
Thời bấy giờ tại thành phố Pise, có Hội Reale Scuola Normale Superiore cấp dưỡng ăn, ở và lại thuyết trình nhiều bài khảo cứu đặc biệt cho các sinh viên có tài đang theo học tại trường đại học Pise. Enrico Fermi được một người bạn của cha khuyến khích thi vào Hội Reale Scuola Normale Superiore. Trong kỳ thi này, Enrico đã viết một bài về "dây đàn" và bài này được Hội Đồng Giám Khảo chấm là xuất sắc.
Ông có công lớn trong việc về phân rã bêta, phát triển của lò phản ứng hạt nhân đầu tiên, và phát triển lý thuyết lượng tử. Fermi đoạt giải thưởng Nobel vật lý năm 1938 do công việc gây ra tính phóng xạ. |
