Hệ thống tên lửa phòng không tầm trung S-125 Pechora (NATO định danh là
SA-3) do Liên Xô thiết kế và đưa vào sử dụng vào đầu những năm 1960.
Nó được đánh giá là rất hiệu quả trong chống mục tiêu tầm ngắn, bay
thấp, đối phó tốt mục tiêu có tính cơ động cao. Đặc biệt, nó có khả năng
kháng nhiễu điện tử mạnh hơn so với hệ thống S-75 Dvina tiền nhiệm.
S-125 Pechora có thể bắn hạ mục tiêu ở cự ly tối đa 35km, độ cao 18km.
Những hệ thống S-125 đầu tiên chuyển giao cho Việt Nam những tháng cuối
năm 1972 trong bối cảnh Không quân Mỹ dùng B-52 đánh phá dữ dội các
thành phố lớn ở miền Bắc. Rất tiếc, S-125 đã không thể triển khai kịp để
cùng “sát cánh” với S-75 đánh B-52 trong chiến dịch Điện Biên phủ trên
không 12 ngày đêm cuối 1972.
Ngày nay, S-125 vẫn tiếp tục là một trong những hệ thống phòng không chủ lực của Việt Nam bảo vệ vững chắc bầu trời tổ quốc.
Do thiết kế theo công nghệ từ những năm 1960, S-125 đã có phần lạc hậu
so với chiến tranh hiện đại. Nhằm tăng cường sức mạnh của hệ thống bảo
đảm cho công tác bảo vệ tổ quốc, Việt Nam đã hợp tác với công ty
Tetraedr (Belarus) thực hiện chương trình nâng cấp hệ thống S-125 lên
chuẩn S-125-2TM.
S-125-2TM được thiết kế để chống lại các cuộc tập kích đường không bằng
vũ khí công nghệ cao trong môi trường gây nhiễu điện tử mạnh. Hệ thống
cho phép tiêu diệt các mục tiêu ở độ cao thấp, các mục tiêu có diện tích
phản xạ sóng radar (RCS) nhỏ.
Đài điều khiển hỏa lực SNR-125-2TM.
Chương trình nâng cấp tập trung chủ yếu vào cải tiến hệ thống radar điều
khiển hỏa lực SNR-125. Theo đó, đài điều khiển SNR-125-2TM có phạm vi
bắt mục tiêu diện tích phản xạ sóng radar (RCS) 0,02m2 ở cự ly 100km
(trước nâng cấp chỉ là 80km). Thời gian để khóa một mục tiêu nguy hiểm
trong nhóm mục tiêu phát hiện được chỉ mất 3 giây.
Đặc biệt, radar có khả năng theo dõi đồng thời 2 mục tiêu cùng lúc, dẫn
đường tiêu diệt cả 2 mục tiêu bằng 2 tên lửa hoặc một mục tiêu bằng 2
tên lửa.
Ngoài ra, đài SNR-125-2TM được bổ sung thêm tổ hợp ngắm quang – điện tử
cho phép phát hiện mục tiêu cỡ máy bay tiêm kích ở cự ly 40km.
Về hỏa lực hệ thống, S-125-2TM trang bị 4 bệ phóng cố định 5P73-2TM lắp 4
đạn tên lửa 5V27. Đạn 5V27 nâng cấp cho phép diệt mục tiêu ở tầm bắn xa
đến 35km, tầm cao đạt 25km (chưa nâng cấp là 18km), đánh chặn mục tiêu
di chuyển tốc độ 900m/s.
Hệ thống S-125-2TM có xác suất tiêu diệt mục tiêu máy bay chiến thuật từ
85-96%, tên lửa hành trình đạt từ 30-80%, trực thăng đạt 40-85%.
"Mũi tên thần" 5V27 rời bệ phóng hướng thẳng lên trời tìm diệt mục tiêu.
Khả năng kháng nhiễu chặn tích cực của hệ thống S-125-2TM là 2.700 W/MHz
so với 24 W/MHz của S-125 (W/MHz nghĩa là cường độ nhiễu tính bằng công
suất phát nhiễu W trên một đơn vị băng thông MHz, chỉ số W/MHz càng cao
tính kháng nhiễu càng lớn).
Một điểm mạnh khác của S-125-2TM là thời gian triển khai đội hình chiến
đấu chỉ mất khoảng 25-30 phút. Đây là một yêu cầu rất quan trọng trong
thời buổi chiến tranh công nghệ cao khi mà tiêu chí "ai nhanh hơn thì
thắng" luôn được đặt lên hàng đầu.
Hệ thống tên lửa phòng không tầm trung nâng cấp S-125-2TM trình diễn lần
đầu trong cuộc diễn tập bắn đạn thật lớn của Quân chủng Phòng không –
Không quân cuối năm 2011 tại trường bắn TB1.
S-125 Pechora-2TM sẽ sát cánh cùng S-75 và hệ thống phòng không tầm xa
tối tân S-300 tạo nên lưới lửa phòng không hiệu quả tiêu diệt bất cứ mục
tiêu nào xâm nhập bầu trời tổ quốc |