Được thu thập tại 2 nơi khác nhau trong rừng nhiệt đới gần thành phố Ouro Preto của Brazil, mỗi loài nấm có thể khống chế những loài kiến đục gỗ khác nhau. Ophiocordyceps unilateralis là loài nấm ký sinh đầu tiên trên thế giới được phát hiện vào năm 1865. Khi xâm nhập vào cơ thể vật chủ, nấm sử dụng hóa chất kỳ lạ để kiểm soát hành vi của kiến, theo nhà côn trùng học David Hughes của Đại học bang Pennsylvania (Mỹ). Hiện giới khoa học vẫn chưa phân tích được hóa chất đặc biệt này.

Nấm sẽ ra lệnh buộc nạn nhân rời đàn và cắn thủng phần mặt dưới của một chiếc lá. Đến khi bị nấm kết thúc cuộc đời, xác kiến vẫn cắm chặt vào phần thân lá. Cuối cùng, nấm sát thủ sẽ sản sinh một cái cuống dài, đâm xuyên đầu kiến và nhô ra ngoài, bắt đầu phun bào tử để săn con mồi khác. 2 trong số 4 loài nấm vừa được phát hiện còn mọc thêm những cuống nhỏ hơn ở các phần cơ thể kiến, trong đó có bàn chân và khớp chân dưới của kiến (tương tự như khớp gối ở người).

Nấm ký sinh Ophiocordyceps unilateralis

Tuy nhiên, trước tình trạng ấm lên toàn cầu, những loài nấm đặc biệt này đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng vì chúng không thích hợp với điều kiện khí hậu ngày càng khô hạn và nóng bức, theo chuyên gia Hughes trình bày trên chuyên san PLoS ONE.