Chiếc tablet lai PC vừa được Microsoft (MS) giới thiệu thực sự đang gây sốt trên toàn cộng đồng công nghệ. Không cần phải nói thì kể cả những ai "yêu" hay "ghét" MS hoặc kể cả những người "trung dung" cũng đều bày tỏ quan điểm của mình về món phần cứng mới.
Vậy đây sẽ lại là một bài "tung hứng" nữa về tương lai của Surface? Không hẳn. Vì hầu hết các đồng nghiệp của tôi đều đã nói về điều đó rồi, nên tôi sẽ bàn theo một hướng khác: những hướng đi nào MS có thể đặt ra và cái nào có thể giúp Surface thực sự thành công? Chúng ta hãy xem xét các vấn đề theo từng bước.
PC sẽ không chết...
Những chiếc desktop nặng nề, thô kệch, không nhẹ nhàng và không có tính di động... Hôm nay chúng ta nghe những câu tương tự như vầy ở rất nhiều nơi. Một thiết kế gọn gàng, mỏng nhẹ, có thể giúp chúng ta trải nghiệm Internet ở nơi nơi... thật là tuyệt! Vâng, di động đang lên và sẽ thay thế PC, đấy là những gì chúng ta nghe được.
Nhưng mọi thứ đều có 2 mặt. Với những ai cho rằng PC là dĩ vãng, tôi không hiểu họ đang dùng gì để tạo ra nội dung (content creation)? Họ soạn văn bản trên đâu, thiết kế trên đâu, thao tác với bảng tính trên đâu, tạo clip và chỉnh sửa hết thảy từ đâu? Nói đơn giản: họ có thể làm hết thảy mọi thứ mà không cần PC không?
Không có những cỗ máy này thì nội dung trên Internet sinh ra từ đâu? Nói qua phải nói lại. Vậy với smartphone & tablet thì sao? Ngoài khả năng tiêu thụ nội dung (content consumption), các thiết bị di động này hơn gì PC ở năng lực sản xuất (productivity)? Tôi không nghĩ ai đó lại có ý tưởng encode video bằng tablet, chưa nói tới smartphone. Tóm tắt: PC vẫn có thế mạnh của nó và mobile cũng vậy. Khái niệm hậu-PC với tôi là thứ gì cực kỳ nhảm nhí vì theo như thế thì iMac, MacBook sản xuất cho ai dùng?
Chúng ta cần cả hai: PC lẫn mobile. Nói cho đơn giản là xe máy xuất hiện thì xe hơi vẫn tồn tại, và điều này là thực tế. Kể cả máy bay có ngập đầy trời thì xe đạp vẫn có người xài.
... mà thay đổi theo xu thế mới
Chúng ta thường tự đặt mình vào hoàn cảnh "giữa A & B, tôi phải chọn". Trong một số tình huống, việc đấy là bất đắc dĩ. Nhưng ở tình huống khác, tại sao không là cả hai? Tại Computex chúng ta đã được chứng kiến nhiều model tablet lai laptop. Một số chúng chạy chip ARM trên Windows RT. Số khác lại dùng chip x86. Nhưng vậy về thực tế thì ranh giới PC & mobile không còn rõ rệt. Lúc bạn cần gọn nhẹ chúng sẽ là tablet, lúc bạn cần làm việc chúng sẽ là PC.
Nói cách khác PC sẽ không biến mất. Nó chỉ thay đổi theo tình hình mới. Nhưng vài chục năm trước, PC là một thùng máy rất nặng thì ngày nay, nó đã nhẹ đi rất nhiều. Vài chục năm trước, PC dùng màn hình CRT to kềnh và hao điện thì ngày nay, LCD, OLED, Plasma có rất nhiều tuỳ chọn. Vài chục năm trước chúng ta cặm cụi ngồi gõ từng dòng lệnh DOS thì ngày nay, bạn hầu chẳng phải biết /cd hay /fdisk là gì.
UMPC - Tiền thân của tablet hôm nay. Riêng cá nhân tôi, tablet không bị xem tách rời khỏi PC mà nó là một phần của PC. Và đừng nhầm, tôi biết có nhiều người dùng tablet Android nhưng gắn thêm chuột & bàn phím ngoài, sử dụng hệt như một desktop / laptop thông dụng.
Vậy chiếc tab lai lap mới của MS, có gì đáng quan tâm?
Người tiêu dùng cần gì?
Không cần phải đi đâu xa, ngay chính các bạn cũng là người hiểu rõ nhất lợi ích của PC "truyền thống": bạn có thể "kiếm ra tiền" từ chúng. Với các thiết bị chỉ đơn thuần là trình hiện nội dung như smart hay tab "truyền thống", ngoài giá trị giải trí, chúng còn gì hơn? Điều chắc chắn là bạn rất muốn có một chiếc tab dùng được như PC, hay đúng hơn, một chiếc PC trong hình hài tablet. Đây chính là điểm là Surface ngắm đến.
Tất nhiên chỉ thế thôi thì Apple hay Google (GG) cũng làm được. Gắn thêm dock rời vào chiếc tab, chúng ta đã thấy nhiều tablet Android như vậy. Vậy đâu là khác biệt giữa chúng và Surface? HĐH Windows. Và điều quan trọng hơn, là số lượng ứng dụng (app) khổng lồ chạy trên Windows.
Bàn phím thật & khả năng làm việc thực sự là điều nhiều người mong đợi. Nếu bạn có trình độ, tạo ra một HĐH mới không có gì khó, làm ra một phần cứng mới không có gì khó. Nhưng tạo ra cả một hệ sinh thái (ecosystem) ứng dụng là một điều cực khó, kể cả khi bạn có trình độ. Hãy lấy Bada của Samsung làm ví dụ. Samsung có trình độ đấy chứ, nhưng để Bada "đáng dùng" thì hãy còn rất xa. Mua một thiết bị mới toanh, dùng một HĐH mới toanh, nhưng... chẳng / có rất ít ứng dụng để dùng thì mua để làm gì? Bản thân Chrome OS của GG cho đến nay vẫn chưa thực sự thu hút được mấy người, mặc dù trình độ của GG thì không phải bàn...
Tại đây, tôi không bàn về phiên bản RT của Surface. Thực tế với tôi nó không khác những chiếc tablet chạy Windows RT tại Computex là bao. Vấn đề thành công của Windows trên kiến trúc ARM vẫn còn nhiều thứ để làm và tôi không đi sâu vào vấn đề này. Thứ mà tôi (lẫn nhiều người) quan tâm là phiên bản Pro dùng chip x86 - nó có thể chạy gần như mọi ứng dụng tôi cần.
Vấn đề là sản lượng
"Rằng hay thì thật là hay, nghe qua mới biết đắng cay ít nhiều". Các đoạn trên bạn có thể thấy giống như PR. Nhưng PR chỉ mới là phần nổi của tảng băng. Vậy đâu là phần chìm? Khá nhiều.
Chúng ta hãy tạm gác qua các vấn đề kỹ thuật hoặc lỗi "lặt vặt" khi dùng. Treo máy không phải thứ gì mới với bất kỳ ai dùng Windows. Hoặc kết nối Wi-Fi không tốt trên iPhone mới. Android cũng không thoát những chuyện tương tự. Liệu bạn có vì thế mà bán đi chiếc máy của mình không? Câu trả lời sẽ tuỳ người và tuỳ "độ nghiêm trọng" của vấn đề. Song điều rõ ràng là từ khi lên XP, Vista hoặc Windows 7, vấn đề treo máy không còn "nhiều" như với Windows 98 / 2K. Nên cứ tạm cho khi Windows 8 lẫn Surface chính thức ra mắt, mọi thứ sẽ "không tệ".
Một tháng có thể ra đời bao nhiêu sản phẩm? Vậy thứ gì có thể giúp Surface thành công? Bạn có thể bất ngờ, nhưng một yếu tố quan trọng là sản lượng. Một số sản phẩm dù hot nhưng vẫn vấp váp ít nhiều vì sản lượng không đáp ứng đủ nhu cầu thị trường. Một lần không mua được, không có nghĩa là tất cả mọi người sẽ sẵn sàng chờ để mua sản phẩm xuất xưởng tiếp theo.
MS muốn gì?
"Ba mẹ mong con sẽ thành kỹ sư". "Ba mẹ mong con sẽ thành bác sỹ". "Ba mẹ mong con sẽ làm doanh nhân"... Vâng, MS là "ba mẹ" còn Surface là "con". Nếu ở trên, bạn đã hình dung ra sản lượng là vấn đề quyết định để đạt được thị phần lớn, thì ở đây, câu hỏi là "liệu MS có muốn 'đè bẹp' Apple lẫn GG bằng Surface không"?
Nghe "buồn cười" phải không? Bạn cho rằng câu trả lời hiển nhiên là "Có". Nhưng chi tiết quan trọng là "mức độ nào"? Bởi vì nó sẽ định hình cách mà MS tấn công đối phương. Nói ví von, Lý Thường Kiệt đánh Tống không nhằm mục đích chiếm đất, nên quy mô & cách thức tổ chức chiến tranh của ông khác với cách mà các triều đại phương Bắc đánh nước ta: đó không phải là chiến tranh "xâm lược", mà để "dằn mặt" đối phương. Tương tự, mấu chốt là MS muốn "đàn áp" Apple & GG ở quy mô nào? "Thân bại danh liệt" hay "biết điều thì đừng đụng vào"?
Tại sao quy mô "đàn áp" lại quan trọng? Vì nó sẽ định hình sản lượng Surface mà MS tung ra thị trường. Nếu MS muốn tiêu diệt hoàn toàn đối thủ ở phân khúc tablet, điều hiển nhiên là sản lượng Surface phải cực lớn. Đừng phản bác vội yếu tố này vì hiện cứ 10 chiếc tablet bán ra thì 6 chiếc là do Apple sản xuất, 4 chiếc còn lại dùng HĐH của GG. Nói cách khác, ít nhất sản lượng Surface phải ngang ngửa Apple hoặc các hãng dùng Android thì chiếc tab lai lap này mới "hy vọng" cạnh tranh được.
Định ra mục tiêu là điều quan trọng nhất khi kinh doanh. Còn trong trường hợp MS chỉ muốn "hù" thì vấn đề cực đơn giản. Hãng này chỉ cần sản xuất với số lượng tương đối, đủ để người tiêu dùng "biết mình là ai". Trong kịch bản này, Surface có lẽ chỉ là một "ánh sao đêm" trên "bầu trời" tablet, mà hình ảnh của MS vốn đã nhạt nhoà với nhiều thiết kế thất bại... Và trường hợp ấy thì không có gì để bàn về Surface nữa, chỉ là một chiếc Slate PC khác.
Trong quy mô bài này, tôi chọn kịch bản MS muốn "tận diệt" đối phương. Vì dù sao theo hướng này thì "kịch hay" mới còn để xem. Mà tôi nghĩ các bạn (những ai cần một chiếc PC trong hình hài tablet) cũng muốn vậy. |
