Năm 1993 sau khi rời quân ngũ, ông Đinh Công Khánh trở về với gia đình ở thôn Bảo Yên, xã Minh Bảo thành phố Yên Bái.
Xuất thân là nông dân suốt ngày bán mặt cho đất, bán lưng cho trời nên ông Khánh hiểu và thấm thía nỗi vất vả của nghề nông. Những năm gần đây gia đình ông cũng như các hộ dân trong thôn chẳng còn mấy nhà có trâu, có bò nên mỗi lần đến mùa cày bừa là gia đình ông lại mất 500 nghìn để thuê máy về cày bừa 4 sào ruộng khoán. Trong khi ruộng đất của thôn ông lại chủ yếu là ruộng bậc thang, chỗ cao, chỗ thấp nên có chỗ máy có thể cày được có chỗ lại phải dựa vào sức người cộng với xem trên các phương tiện thông tin đại chúng thấy ở nhiều nơi họ sáng chế ra máy cày, bừa hợp với điều kiện thực tế địa phương ông nảy ra sáng kiến làm máy bừa mini.
Sẵn nhà có chiếc xe máy trung quốc cũ bị hỏng cùng với những kinh nghiệm cơ khí từ ngày còn là anh tài xế lái xe trong chiến trường Đông Nam Bộ, ông Khánh bèn nghĩ ra việc thiết kế máy cày kết hợp máy bừa với sự thay đổi là có 2 bộ trục xoáy to và nhỏ để có thể vừa cày, bừa đất ruộng cũng như đất vườn. Ban đầu khi bắt tay vào làm, ông Khánh cũng gặp nhiều trở ngại vì chủ yếu ông vẽ sơ bộ theo cảm nghĩ của mình, thuê người hàn rồi mang về lắp ghép. Tuy nhiên, chiếc máy của ông chưa đạt được yêu cầu như mong muốn. Vừa làm vừa khắc phục, cải tiến những yếu tố kỹ thuật chưa phù hợp, sau 2 tháng ông hoàn thành công trình của mình và đưa máy vào sử dụng.
Theo ông Khánh để cày 4 sào ruộng gia đình ông chỉ mất một buổi sáng là xong, trong khi đó vốn để đầu tư chế tạo một chiếc máy khoảng 8 triệu đồng, chỉ bằng 2/3 so với máy cày bán trên thị trường. Nhận thấy hiệu quả của máy cày mini của gia đình ông, nhiều hộ dân trong thôn Bảo Yên cũng như xã Minh Bảo mong muốn có máy để áp dụng trong sản xuất nông nghiệp. Bà Nguyễn Thị Duyền - Thôn Bảo Yên, xã Minh Bảo nói: Chúng tôi thấy anh Khánh sáng chế ra máy bừa mini cải tiến kỹ thuật cho người nông dân rất tốt. Bởi vì trời mưa, rét trâu bò không thể ra đồng. Nhưng anh Khánh tự mình chế tạo ra máy bừa mini trời rét cũng vẫn đi làm được. Nên nông dân chúng tôi cũng mong muốn mỗi gia đình hoặc một hai gia đình chung nhau một cái máy cày, bừa kết hợp như thế này để giảm bớt sức lao động.
Máy nạo sắn giảm bớt thời gian lao động cho người nông dân
Bên cạnh việc chế tạo máy cày, bừa mini ông Khánh còn chế tạo ra máy nạo sắn. Chiếc máy nhỏ gọn, có kết cấu đơn giản gồm một máng, trục quay và mô tơ được ông tận dụng từ máy bơm nước hỏng. Khi cắm điện, động cơ chạy truyền chuyển động qua dây curoa làm trục máy quay. Khác với máy nạo sắn đang bán trên thị trường mỗi lần nạo chỉ cho từng củ một thì máy nạo sắn của ông có thể cho từ 3 – 4 củ một lần quay. Khi nguyên liệu được đưa vào máng, máy sẽ thực hiện cùng một lúc hai cộng đoạn là bóc vỏ và nạo sợi. Vỏ sắn và đất được tách riêng không lẫn với phần sợi đã được nạo trắng. Điều đáng nói là ông Khánh chưa từng học qua một lớp thợ nghề nào ngoài những kiến thức cơ khí ông tích lũy được thời còn là lính lái xe trong chiến trường. Nhờ ý chí vượt khó, sự thông minh, khéo léo, sự đam mê sáng tạo của người nông dân nơi đất cằn sỏi đá để tạo ra máy móc, công cụ phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. Ông Đinh Công Khánh - Thôn Bảo Yên – xã Minh Bảo tâm sự: Xuất phát từ ngay trong công việc hàng ngày vì nạo sắn bằng tay thì mất nhiều công lao động quá, tiện có cái máy bơm nước hỏng nên tôi sửa lại và chế tạo thành máy nạo sắn để giảm thời gian, 1 tạ sắn chỉ mất khoảng 30 phút. Còn máy bừa cũng từ cái điều kiện đồng đất ở thôn chúng tôi có nhiều vùng bậc thang. Xem trên tivi thì thấy nhiều nơi họ dùng máy bừa mini nên tôi cũng thử nghiệm làm. Qua quá trình đo đếm, sửa lại mất gần 3 tháng đến nay máy bừa mini hoạt động rất tốt.
Không chỉ là người nông dân giỏi sáng chế, tận dụng những đồ dùng bỏ đi để sáng tạo thành những công cụ, máy móc phục vụ sản xuất nông nghiệp. Ông Đinh Công Khánh còn là một Bí thư chi bộ mẫn cán của thôn Bảo Yên. Chính sự nhiệt tình tâm huyết với sáng tạo và nhất là tâm huyết với cuộc sống, thật sự đồng hành với cuộc mưu sinh vất vả của người nông dân của ông đã và đang được cấp ủy, chính quyền địa phương đánh giá cao trong công cuộc xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Ông Bùi Đức Trung - Bí thư Đảng ủy xã Minh Bảo cho biết: Qua thực tế máy bừa mini của ông Khánh đã góp phần giải phóng sức lao động cho người nông dân. Hiện nay người nông dân trong xã cũng không còn nhiều trâu bò nên việc cải tiến kỹ thuật của ông Khánh đã thay đổi tập quán canh tác cuản bà con nông dân. Góp phần đưa cơ giới hóa vào trong sản xuất nông nghiệp theo đúng quá trình xây dựng nông thôn mới.
Những sáng chế của ông Đinh Công Khánh có thể chưa có mẫu mã hình thức bắt mắt nhưng vô cùng hiệu quả và hữu ích. Với ông Khánh, chỉ cần đam mê, kiên trì, chịu khó học hỏi là thành công. Điều ông mong mỏi là trong thời gian tới được các cấp, các ngành tạo điều kiện để đăng ký thương hiệu và làm thế nào hạn chế đến mức thấp nhất kinh phí chế tạo cũng như độ phức tạp trên từng chi tiết máy móc, thiết bị để người dân ai cũng mua được và dễ dàng sử dụng./.
