Phran-klin và lý thuyết điện học

Từ xa xưa, con người mang một cảm giác thần bí, sợ hãi đối với sấm sét. Mọi người cho rằng: sấm sét là sự trừng phạt của Thượng đế hay các đấng thần linh đối với kẻ có tội.

Vào thế kỷ 18, một nhà khoa học Mỹ Phran-klin (Benjamin Phlanklin) lại không tin vào điều đó. Qua sự quan sát và phân tích, ông suy đoán rằng :”sấm sét chẳng qua chỉ là một hiện tượng điện’. Nhưng làm thế nào để chứng thực được suy luận đó?

Một hôm, ông đang ngồi trước của sổ suy nghĩ về vấn đề này. Lúc đó, Phran-klin thấy thằng con Uy-li-am đang cầm dây diều chạy vụt qua cửa sổ. Mắt phran –klin chợt sáng lên, ông chợt nghĩ: nếu khi trời đang sấm sét mưa giông, đưa một chiếc diều lên không trung, rất có thể chúng thực được quan điểm của mình. Nếu sấm sét là điện nó sẽ được truyền từ chiếc diều xuống theo dây. Đương nhiên việc đó rất nguy hiểm vì sấm sét đã đánh chết không biết bao người rồi. Nhưng vì chân lý, phran-klin quyết định không sợ.

Tháng 7 năm 1752, đó là mùa có nhiều mưa. Một buổi chiều bầu trời đen kịt, mưa giông kéo đến. Phran-klin cùng con trai Uy-li-am mang theo một chiếc dù lớn làm bằng vải buồm và một chai lây-đen đến một khoảnh đất rộng ở ngoại ô.

Chiếc diều có hình quả trám bằng vải buồm trắng để dễ quan sát. Trên thân diều có lắp dây kim loại dễ “hấp thu” điện.

Từ xa đã có tiếng sấm ầm ĩ truyền lại. Mỗi tiếng sấm giống như tiếng trống trận vang rền trong tim phran-klin. Hai cha con Phran-klin thả diều lên, chiếc diều càng bay càng cao như đã xuyên thẳng vào tầng mây thấp.

Đến lúc mưa như trút nước, Phran-klin tay cầm chặt đầu dây diều cùng với con trai chạy núp vào trong túp liều ở giữa cánh đồng. Lúc đó quần áo của họ đã bị ướt sũng. Phran-klin móc ra chùm chìa khóa cột vào đầu dây diều.

Đột nhiên sét chớp ngang, những tua dây rũ xuống ngoài thân diều đều bị căng thẳng ra như bị một lực gì vô hình tác động, Phran –klin cảm thấy cánh tay tê buốt. Đúng lúc đó, chùm chìa khóa tóc ra những tia lửa điện. “Ái chà!” phran - klin kêu lên. Một niềm vui mạnh mẽ lan tỏa, ông kêu lên: "đúng là nó, đúng là sét, sét đã ở trong tay ta!”

$dieu cua fracnklin$

Phran - klin không quản nguy hiểm đã dùng một khăn mùi xoa cột một đầu dây ướt đẫm, để cho chùm chìa khóa trực tiếp nạp điện vào chai lây-đen. Uy-li-am nhìn thấy tia lửa điện lóe sáng trong bình, vui mừng khôn tả. Dự đoán đã được chứng thực đích thị sấm sét là một hiện tượng phóng điện, nó hoàn toàn giống với tia lửa điện trong phòng thí nghiệm. Sau đó, Phran-klin thu được một thành công lớn với lý thuyết điện học của mình.

(Nguồn: thuvienvatly.com )