Năm 1878, Edison xin cấp phép cho thuật ngữ sợi dây tóc cho
yếu tố dây phát sáng mang dòng điện, mặc dù nhà phát minh người Anh Joseph Swan
đã sử dụng thuật ngữ đó từ trước.(theo vi.wikipedia.org)
- Phát minh ra Đèn sợi đốt !!!???
Tháng 3 năm 1878 là đầu thời kỳ Edison bắt tay
vào việc nghiên cứu đèn điện. Vào thời bấy giờ người ta chỉ biết tới nguyên tắc
của đèn hồ quang là loại đèn được phát minh vào khoảng năm 1809. Khi đốt đèn hồ
quang, người ta phải luôn luôn thay thỏi than, ngoài ra đèn còn phát ra tiếng
cháy sè sè và cho một sức nóng quá cao, kèm theo một mùi khó chịu, không thích
hợp với việc xử dụng trong nhà.
Vào năm 1831, Michael Faraday tìm ra nguyên tắc của máy ma-nhê-tô là bộ máy
sinh ra các tia lửa đốt loại khí bên trong động cơ dầu lửa. Tới năm 1860, một
loại đèn điện sơ sài ra đời tuy chưa thực dụng nhưng đã khiến cho người ta nghĩ
tới khả năng của điện lực trong việc làm phát sáng. Thomas Edison cũng cho rằng
điện lực có thể cung cấp một thứ ánh sáng dịu hơn, rẻ tiền hơn và an toàn hơn
ánh sáng của đèn hồ quang của William Wallace. Edison
đã tìm đọc tất cả các sách báo liên quan tới điện học. Ông muốn thấu triệt sâu
rộng lý thuyết về điện lực để có thể mang kiến thức của mình vào các áp dụng
thực tế. Ngày nay trong số 2,500 cuốn sổ tay 300 trang được Viện Edison cất
giữ, người ta còn thấy hơn 200 cuốn ghi chép về điện học. Chính những điều ghi
chép này đã là căn bản của các khám phá vĩ đại của thiên tài Edison
trong phạm vi Khoa Học và Kỹ Thuật.
Thời bấy giờ, báo chí nói nhiều đến công cuộc nghiên cứu của Edison về đèn điện
làm cho các công ty đèn thắp bằng khí đốt lo ngại trong khi đó Edison khuyên
các hội viên của Công Ty Đèn Điện Edison (the Edison Electric Light Co.) bỏ thêm
50,000 đô la để ông theo đuổi công trình nghiên cứu. Hồi đó trong phòng thí
nghiệm tại Menlo Park
có vào khoảng 50 người làm việc không ngừng. Bình điện, dụng cụ, hóa chất và
máy móc chất cao trong các phòng nghiên cứu. Đồng thời với việc nghiên cứu đèn điện,
Edison còn phải cải tiến rất nhiều máy móc
khác cũng như tìm ra các kỹ thuật cần thiết vì vào thời bấy giờ, kỹ nghệ điện
lực còn trong giai đoạn phôi thai. Cũng nhờ nghiên cứu đèn điện, Edison đã sáng
chế ra cầu chì, cái ngắt điện, đynamô, các lối mắc dây. . .
Căn cứ từ đèn hồ quang của Wallace, Edison thấy rằng có thể có ánh sáng từ một
vật cháy sáng bằng cách đốt nóng. Edison đã
dùng nhiều vòng dây kim loại rất mảnh rồi cho dòng điện có cường độ lớn đi qua
để những vòng dây đó nóng đỏ lên, nhưng chỉ sau chốc lát, các vòng đó đều cháy thành
than. Vào tháng 4 năm 1879, Edison nẩy ra một
sáng kiến. Ông tự hỏi cái gì sẽ xẩy ra nếu sợi dây kim loại được đặt trong một
bóng thủy tinh không chứa không khí? Edison liền cho gọi Ludwig Boehm, một
người thợ thổi thủy tinh tại Philadelphia tới Menlo Park và phụ trách
việc thổi bóng đèn. Việc rút không khí trong bóng đèn cũng đòi hỏi một máy bơm
mạnh mà vào thời đó chỉ có tại trường đại học Princeton.
Cuối cùng Edison cũng mang được chiếc máy bơm đó về Menlo Park.
Edison thử cho một sợi kim loại rất mảnh vào
trong bóng thủy tinh rồi rút không khí ra hết, khi nối dòng điện, ông có được
thứ ánh sáng trắng hơn, thời gian cháy cũng lâu hơn nhưng chưa đủ. Ngày 12/
04/1879, để bảo vệ phát minh của mình, Edison
xin bằng sáng chế về bóng đèn cháy trong chân không mặc dù ông biết rằng loại
đèn này chưa hoàn hảo vì ông chưa tìm ra được một thứ gì dùng làm tóc trong
bóng đèn. Edison đã dùng sợi Platine nhưng thứ
này quá đắt tiền lại làm tốn nhiều điện lực hơn là cho ánh sáng hữu ích. Edison đã thử với nhiều thứ kim loại hiếm, chẳng hạn như
Rhodium, Ruthenium, Titane, Zirconium và Baryum nhưng tất cả những chất đó chưa
cho kết quả khả quan.
Vào 3 giờ sáng ngày Chủ Nhật, 19/ 10/ 1879, trong khi Edison
và Batchelor, người cộng sự, đang cặm cụi thí nghiệm thì nhà phát minh chợt nghĩ
tại sao không dùng một sợi than rất mảnh. Edison
nghĩ ngay tới thứ thường dùng nhất trong nhà là sợi chỉ may. Ông liền bảo
Batchelor đốt cháy sợi chỉ để lấy các sợi than rồi cho vào bóng đèn. Khi nối
dòng điện, đèn cháy sáng, phát ra một thứ ánh sáng không đổi và chói chan. Edison và các cộng sự viên thở ra nhẹ nhõm. Nhưng mọi
người đều không rõ đèn cháy sáng như vậy được bao lâu? 2 giờ trôi qua, rồi 3,
4. . . rồi 12 giờ. . . đèn vẫn sáng. Edison
đành nhờ các cộng sự viên thay thế để đi ngủ. Chiếc đèn điện đầu tiên của
Thomas Edison đã cháy liền trong hơn 40 giờ đồng hồ khiến cho mọi người hân
hoan, tin tưởng vào kết quả. Lúc đó, Edison
mới tăng điện thế lên khiến cho sợi dây cháy sáng gấp bội rồi đứt hẳn.
Rất hãnh diện về phát minh của mình, Edison viết thư mời viên chủ nhiệm tờ báo
New York Herald gửi đặc phái viên tới Menlo
Park. Ký giả Marshall Fox đã tới phòng thí nghiệm của Edison và cùng nhà phát minh làm việc trong hai tuần lễ.
Sáng Chủ Nhật 21/12/1879, tờ báo Herald tường thuật về sự phát minh ra chiếc
đèn điện nhưng bài tường trình này đã làm đại chúng nghi ngờ và có người còn
cho rằng “một thứ ánh sáng như vậy trái với định luật thiên nhiên”. Có nhà báo
lại khôi hài câu chuyện và bảo “đèn điện của Edison
đã được ông dùng bóng bay thả lên trời thành những ngôi sao lấp lánh ban
chiều”.
Edison rất buồn cười về những lời phủ nhận sự
thật. Ông quyết định trình bày trước đại chúng chiếc đèn điện để phá tan mọi
mối hoài nghi. Ông cho treo hàng trăm bóng đèn điện quanh phòng thí nghiệm,
quanh nhà ở và dọc theo các con đường tại Menlo
Park. Ngày 31/12/1879, một chuyến xe lửa đặc biệt đã
xuôi ngược New York – Menlo Park, mang theo hơn 3,000 người hiếu kỳ gồm cả các
nhà khoa học, các giáo sư, các nhân viên chính quyền cũng như các nhà kinh tài
tới quan sát tận mắt chiếc đèn điện. Đêm hôm đó cả vùng Menlo Park tràn ngập trong ánh sáng chan hòa
của một thứ đèn mới. Chính Thomas Alva Edison đã phát minh ra bóng đèn sợi đốt.
|