Thông tin trên được đưa ra trong bối cảnh tình hình căng thẳng do tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông vẫn gia tăng, trong đó có việc Bắc Kinh khẳng định toàn bộ vùng biển này thuộc về thành phố Tam Sa mới được Trung Quốc thành lập.

Tàu hải giám của Trung Quốc xuất hiện tại nhiều vùng biển đang tranh chấp với các nước.

Quan chức cấp cao của ASEAN bắt đầu đến Phnôm Pênh ngày 6.7 để tiến hành một loạt cuộc họp kéo dài trong một tuần với sự tham dự của các nước đối tác như Trung Quốc, Canada và Mỹ. Bản dự thảo chương trình, được phát cho báo giới ngày 5.7 cho biết, Trung Quốc sẽ họp với các nước ASEAN vào ngày 8.7 nhằm “tham vấn không chính thức” về COC.

Campuchia - Chủ tịch đương nhiệm của ASEAN và là nước nhận viện trợ quân sự và tài chính lớn của Trung Quốc, đã ủng hộ Bắc Kinh tham gia soạn thảo COC cùng với ASEAN. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario kiên quyết nói rằng dự thảo phải do ASEAN hoàn tất trước khi đưa cho Trung Quốc. Ngoại trưởng Thái Lan Suraphong Tovichakchaikul và Tổng Thư ký ASEAN Surin Pitsuwan cũng đồng tình với lập trường của Philippines.

Những căng thẳng trên Biển Đông gần đây đang làm dấy lên sự lo ngại về cuộc chạy đua vũ trang và hành động quân sự trong khu vực.

Justin Logan - nhà nghiên cứu thuộc Viện Cato của Mỹ cho rằng, trước sức mạnh ngày càng tăng của Hải quân Trung Quốc, các nước trong khu vực ASEAN đang đặt hy vọng vào một nỗ lực đã kéo dài, để thiết lập các quy tắc ứng xử giữa ASEAN và Trung Quốc (COC), nhằm tránh nguy cơ xung đột trong tương lai. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cũng cho rằng COC sẽ khó có thể tác động nhiều đến tình hình hiện nay. Theo Logan, điều quan trọng để có thể mang lại biến chuyển là Trung Quốc phải thay đổi quan điểm.